Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Bağımlılık için Bilişsel Davranışçı Terapi: İyileşmenize yardımcı olacak kanıtlanmış teknikler

Bilişsel Davranışçı Terapi, bağımlılık tedavisinde etkili bir terapidir ve tedavi yaklaşımımızın önemli bir parçasını oluşturur. Castle Sağlık’ta, alanında uzman terapistlerimiz BDT tekniklerini kullanarak düşünce ve duygularınızı keşfetmenize ve stres ile anksiyeteyle başa çıkmanın sağlıklı yollarını bulmanıza yardımcı olur.

Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir?

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), düşünceler, duygular ve davranışların birbirleriyle bağlantılı olduğu ve birbirlerini doğrudan etkilediği fikrine dayanan bir konuşma terapisidir.

Bağımlılık tedavisinde BDT’nin amacı, bağımlılık davranışlarını tetikleyen olumsuz düşünce ya da inançları belirleyip sorgulamanıza yardımcı olmaktır. Böylece bu döngüye müdahale edebilir ve kırabilirsiniz.

BDT, bağımlılık tetikleyicilerini yönetmek için başa çıkma becerileri geliştirmenizi, genel duygusal iyi oluşunuzu iyileştirmenin yollarını bulmanızı ve yaptığınız seçimlerin daha bilinçli farkında olmanızı sağlar.

Bilişsel davranışçı terapinin önemli bir özelliği ise “ödev”dir. Terapistinizle birlikte, terapi seansları dışında pratik yapmanız için bazı alıştırmalar planlayacak ve bu konuda anlaşacaksınız. Bir sonraki seansınızda ödevlerinizin nasıl geçtiğini ve karşılaştığınız zorlukları tartışacaksınız. Ödev yapmak, BDT’nin ne kadar başarılı olacağını belirleyen önemli bir faktördür.

Bağımlılık Tedavisinde BDT’nin Faydaları

Bilişsel davranışçı terapi, bağımlılık için etkili ve kanıta dayalı bir tedavi yöntemidir. Davranışlarınızı ve yaşam tarzınızı uzun vadede değiştirmenize yardımcı olabilecek pek çok fayda sağlar.

BDT seansları sırasında, terapistinizle görüşerek şunları öğrenirsiniz:

• Bağımlılığınızı tetikleyen olumsuz düşünceleri ve inançları belirlemek ve bunları sorgulamak. Yapılandırılmış egzersizlerle, bu düşünceleri daha olumlu olanlarla değiştirmeyi öğrenerek, isteklerinizi daha az sıklıkta ve daha hafif hissetmenizi sağlayabilirsiniz.
• Tetikleyicileri tanımak ve isteklerle başa çıkmak için daha sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmek.
• Kendi davranışlarınızı daha iyi anlamak. Bu süreç sayesinde, bağımlılık kalıplarını tanımayı öğrenebilir ve bağımlılık davranışlarına yol açabilecek durumların farkına varabilirsiniz.

Bu artan öz farkındalık, gelecekte farklı seçimler yapmanıza yardımcı olarak nüks olasılığını azaltacaktır. Ayrıca, BDT’nin stres ve anksiyeteyi azaltmada etkili olduğu kanıtlanmıştır; bu da bağımlılığın önemli bir tetikleyicisi olabilir. Stres düzeylerinizi azaltarak, bağımlılık belirtilerini yönetmeniz daha kolay hale gelir.

BDT Nasıl Çalışır?

Bilişsel davranışçı terapi, düşünme, hissetme ve davranma biçiminize bakmanıza ve nihayetinde bunları değiştirmenize yardımcı olur.

BDT, düşüncelerin duyguları etkilediği ve duyguların ne yapacağınıza karar vermenizi yönlendirdiği temeline dayanır.

Örneğin, sosyal bir etkinlikte birinin sizi görmezden geldiğini düşünmek, kendinizi üzgün ve endişeli hissetmenize yol açabilir, bu da eve gidip saklanmanıza neden olabilir.

Bu şekilde, olumsuz düşünce, hislerinizi etkilemiş ve aksi halde yapmayacağınız bir eyleme neden olmuştur.

Araştırmalar Ne Diyor?

Bilişsel davranışçı terapinin bağımlılık tedavisinde etkili olduğu kanıtlanmıştır. BDT’nin kullanımı, onlarca yıllık araştırma ve klinik uygulamaya dayanmakta olup, sürekli olarak faydalı olduğu gösterilmiştir.

Bir çalışmada, madde kullanımı bozukluğu olan hastalar dört aylık yoğun BDT grup terapisine katılmışlardır. Sonuçlar, anksiyete, depresyon ve umutsuzluk duygularında azalma, özsaygı ve umut seviyelerinde artış göstermiştir.

Başka bir çalışma ise, BDT’nin internet bağımlılıkları için umut verici bir tedavi olduğunu ortaya koymuştur.

Daha fazla araştırma, BDT’nin hem grup hem de bireysel seanslarda etkili olduğunu göstermiştir.

BDT Egzersizleri ve Teknikleri

Bilişsel yeniden yapılandırma, bilişsel davranışçı terapide kullanılan temel bir tekniktir ve işlevsiz düşünce kalıplarını değiştirmeyi amaçlar. Bu teknik, irrasyonel düşünceleri inceleyip sorgulamanızı ve bunları daha objektif ve gerçekçi düşüncelerle değiştirmenizi sağlar. Bu süreç, terapistinizle iş birliği içinde gerçekleşir ve daha dengeli bir düşünme biçimi geliştirmenize yardımcı olur.

Castle Sağlık ekibi, danışanların düşünce kalıplarını değiştirmelerine ve uzun vadeli iyileşme sağlamalarına yardımcı olmak için çeşitli stratejiler kullanır. Terapistiniz, aşağıdaki teknik veya egzersizlerden bazılarını danışmanlık seanslarınızda kullanabilir ve bunlar, tedavi süreci tamamlandıktan sonra bile hayatınızda uygulayabileceğiniz faydalı araçlar olabilir:

• Düşünce kayıtları: Düşüncelerinizi takip ederek işlevsiz veya çarpıtılmış düşünce kalıplarını fark etmeyi ve sorgulamayı öğrenirsiniz. Düşünce kayıtları genellikle yazılı olarak tutulur ve terapistiniz size doldurmanız için şablonlar verebilir.
• Etkinlik planlaması: Ruh halinizi iyileştirecek ve kendinizi daha tatmin olmuş hissetmenizi sağlayacak çeşitli etkinlikler planlamaya teşvik edilirsiniz.
• Gevşeme teknikleri: Derin nefes alma, meditasyon, aşamalı kas gevşetme veya rehberli imgeleme gibi stres seviyenizi azaltacak yöntemler kullanılabilir.
• Rol yapma: Siz ve terapistiniz farklı düşünme ve davranma yollarını denemek için roller üstlenip bu durumları canlandırabilirsiniz.
• Sokratik sorgulama: Bu, BDT’de kullanılan özel bir tekniktir ve inançlarınızı sorgulamanıza, olaylara farklı açılardan bakmanıza yardımcı olur.
• Kademeli görev atamaları: Zorlayıcı görevleri daha küçük ve yönetilebilir adımlara bölerek, bunları daha az kaygı ile yapabilmeniz sağlanır.
• Düşünce durdurma: Olumsuz düşünce döngülerini kesintiye uğratmayı öğrenirsiniz.
• Kendini izleme: Düşüncelerinizi, duygularınızı ve davranışlarınızı takip ederek kalıpları tanımayı öğrenirsiniz.
• Hedef belirleme: Ulaşılabilir hedefler oluşturup onlara doğru çalışırsınız.

Negatif Otomatik Düşünceler

BDT’nin önemli bir kısmı, bağımlılığınıza katkıda bulunabilecek negatif otomatik düşünceleri belirlemektir.

Negatif otomatik düşünceler genellikle istemsiz olarak ortaya çıkar ve çoğu zaman irrasyonel ya da kendini engelleyici olabilir. Bu düşünceler, öz inançlarımız ve kendimize dair nasıl düşündüğümüz hakkında çok şey açığa çıkarır. Terapistiniz, bu düşünceleri açığa çıkarmanıza yardımcı olacaktır.

Bir negatif otomatik düşünce örneği, “Başa çıkamam” ya da “Kimse beni sevmiyor” olabilir. Bu düşüncelerin farkında olmayabilirsiniz, ancak bu düşünceleri tanımayı öğrendikçe, onları daha iyi sorgulayabilirsiniz.

Terapistinizle çalışarak, bir düşüncenin doğru olup olmadığını belirlemek için kanıtları tartmak ve daha objektif bir bakış açısı geliştirmek mümkündür.

BDT’nin Avantajları

Herkesin deneyimi farklıdır, ancak birçok insan BDT’yi faydalı bulur çünkü:

• Diğer terapi türlerine göre genellikle daha kısa süreli olur.
• Yapısal bir formatı vardır ve bu, bireysel, grup veya çevrimiçi olarak sunulabilir.
• Terapistinizle birlikte egzersizlere karar verdiğiniz bir iş birliği terapisidir.
• Pragmatik ve problem çözme odaklı bir yaklaşımı vardır.
• Diğer terapilere göre daha çok günümüz sorunlarına odaklanır.
• Tedaviyi bitirdikten sonra yanınızda götürebileceğiniz pratik stratejiler ve başa çıkma mekanizmaları sağlar.

Ancak, BDT herkes için uygun olmayabilir, özellikle de karmaşık ruh sağlığı sorunları olan bireyler için. Ayrıca, bazı insanlar BDT’nin geçmiş deneyimlere yeterince odaklanmadığını ve daha çok şu ana odaklandığını düşünebilir. Diğerleri ise, ödevlerin çok zaman aldığını ve bu nedenle bazı kişilerin tedaviden vazgeçtiğini belirtebilir.

Castle Sağlık’ta Yaklaşımımız

Castle Sağlık’ta, bilişsel davranışçı terapinin uzun vadeli iyileşme için önemli bir bileşen olduğuna inanıyoruz. BDT temelli bağımlılık tedavisine yaklaşımımız, onlarca yıllık araştırmalar ve kanıta dayalı uygulamalarla şekillendirilmiştir. BDT tekniklerini, kişiye özel ve bütünsel bir yaklaşımla birleştirerek madde kullanımı bozukluğu ya da diğer bağımlılıklarla başa çıkmanıza yardımcı oluruz.

Bizimle ilk görüşmemizin ardından, ihtiyaçlarınıza en uygun danışmanlık programını oluşturmak için sizinle birlikte çalışmaya devam edeceğiz.

Bağımlılık ile Başa Çıkmak İçin Yardım Alın: Bugün Castle Sağlık ile İletişime Geçin

Kaynaklar:

Decker SE, Kiluk BD, Frankforter T, Babuscio T, Nich C, Carroll KM. Just showing up is not enough: homework adherence and outcome in cognitive-behavioural therapy for cocaine dependence. J Consult Clin Psychol. 2016;84(10):907-912.

British Association for Counselling and Psychotherapy. What is cognitive behavioural therapy (CBT)?. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.

Bador K, Kerekes N. Evaluation of an Integrated Intensive Cognitive Behavioral Therapy Treatment Within Addiction Care. J Behav Health Serv Res 47, 102–112 (2020). https://doi.org/10.1007/s11414-019-09657-5

McHugh RK, Hearon BA, Otto MW. Cognitive behavioural therapy for substance use disorders. Psychiatr Clin North Am. 2010;33(3):511-525.

Magill M, Ray LA. Cognitive-behavioural treatment with adult alcohol and illicit drug users: a meta-analysis of randomised controlled trials. J Stud Alcohol Drugs. 2009 Jul;70(4):516-27. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19515291/

Wölfling K, Müller KW, Dreier M, et al. Efficacy of short-term treatment of internet and computer game addiction: a randomised clinical trial. JAMA Psychiatry. 2019;76(10):1018-1025. Psychology Today. How Can We Apply CBT to Addiction Treatment? Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.